Najważniejsze momenty w historii Ukrainy

Pierwsze państwo ukraińskiego powstało dopiero w dwudziestym wieku. Nie należy jednak zapominać, że świadomość narodowa jego mieszkańców zaczęła kształtować się o wiele wcześniej. W dziewiętnastym wieku mieszkańcy Ukrainy zaczęli domagać się praw do samostanowienia i przypominać o swojej odrębności. Trzeba też pamiętać, że współcześni mieszkańcy kraju nad Dnieprem często jako swoich bezpośrednich przodków wymieniają Kozaków.

Dzisiaj przedstawiamy najważniejsze momenty w historii Ukrainy.

Ruś Kijowska

Dzisiejsza stolica Ukrainy była stolicą średniowiecznego i dziś już zapomnianego kraju. Ruś Kijowska najprawdopodobniej powstała w dziewiątym wieku naszej ery. Wtedy bowiem władca z dynastii Rurykowiczów przeniósł się do miasta nad Dnieprem z Nowogrodu.

Ruś Kijowska to bardzo ciekawy moment w historii Europy Środkowowschodniej. Jest uważana nie tylko za kolebkę narodu ukraińskiego, ale też rosyjskiego i białoruskiego. Według niektórych podań przed przybyciem Rurykowiczów tymi ziemiami władali Polanie.

W dziesiątym wieku naszej ery władca Rusi Kijowskiej – Włodzimierz Wielki – przyjął chrzest i tym samym mocno zbliżył swoje państwo do reszty Europy.

W wieku jedenastym państwo powoli schyla się ku upadkowi. Jarosław I Mądry podzielił swoje państwo pomiędzy synów. Pierwotnie potomkowie z poszczególnych linii byli w stanie pokojowo koegzystować. Z czasem dochodziło jednak do coraz większego rozdrobnienia dzielnicowego.

Według niektórych szacunków w jego kulminacyjnym momencie na terenie obecnej Ukrainy, Rosji i Białorusi istniało ponad sześćdziesiąt niewielkich państw. Pozostawały one w nieustającej walce pomiędzy sobą – a jej celem zazwyczaj był Kijów. Ten władca, który przejął władzę nad stolicą dawnego mocarstwa, mianował się Wielkim Księciem.

Należy też wspomnieć o tym, że w XIII wieku Ruś Kijowska została najechana przez Złotą Ordę. Tatarzy uczynili z państwa, a raczej państw, swoje lenno.

Przejęcie dawnej Rusi Kijowskiej przez Polskę, Litwę i Turcję

Z czasem części Rusi Kijowskiej były przejmowane przez Wielkie Księstwo Litewskie. Pod jego panowanie trafiły między innymi Księstwo Kijowskie i Wołyńskie.

Jednocześnie położone bardziej na południu regiony trafiały pod kontrolę Polski. W skład państwa weszła przede wszystkim Ruś Czerwona.

Warto też wspomnieć, że część terenów leżących nad Morzem Czarnym została włączona do Imperium Osmańskiego.

Ukraina w obrębie Rzeczpospolitej

W szesnastym wieku znaczna część współczesnej Ukrainy znajdowała się pod panowaniem Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Na terenie potężnego wtedy państwa działały województwa:

• kijowskie
• wołyńskie
• bracławskie

W tym okresie zaczyna kształtować się społeczność Kozaków Zaporoskich. Tutaj warto wspomnieć odrobinę bardziej obszernie o tych wojownikach stepu.

Kozacy nie byli narodem we współczesnym tego słowa znaczeniu, a raczej grupą zawodową, która z czasem wyrosła do osobnej klasy społecznej.

W wielu okresach istnienia Rzeczpospolitej byli wyraźnie odróżniani od chłopów pańszczyźnianych, a jednocześnie często pracownicy zbiegli z feudalnych wsi, do Kozaków się przyłączali.

W siedemnastym wieku z kolei Kozacy zbuntowali się przeciwko władzy Polaków. W latach 1654-1667 Królestwo i Hetmanat toczyły ze sobą długie i wyczerpujące wojny.

Pod koniec tego stulecia znaczne części współczesnej Ukrainy – w tym Kijów – zostały przyłączone do Cesarstwa Rosyjskiego.

Ukraina w obrębie Rosji

Warto zaznaczyć, że tereny Ukrainy nie zostały przejęte przez Rosję na drodze podboju. Kozacki Hetmanat sam przyłączył się do rodzącego się imperium w zamian za obiecają autonomię.

Ta z czasem była jednak stopniowo likwidowana.

Należy też wspomnieć, że w okresie Hetmanatu część bogatszych Kozaków przekształciła się w szlachtę, co później miało olbrzymi wpływ na kształtowanie się tożsamości narodowej.

Ukraina po I wojnie światowej

Znaczna powierzchnia Ukrainy należała do Imperium Rosyjskiego. Jej część jednak została przy Polsce i w wyniku zaborów przeszła pod władanie Cesarstwa Austro-Węgierskiego (Galicja).

W roku 1917 dochodzi do rewolucji lutowej i przejęcia władzy przez bolszewików. Niedużo później proklamowana zostaje Ukraińska Republika Ludowa. Wbrew swojej nazwie nie jest to twór komunistyczny. Wręcz przeciwnie – toczy zacięte boje z nowymi władcami Petersburga.

Z kolei w roku 1918 na dawnych terenach austriackich zostaje ogłoszona Zachodnioukraińska Republika Ludowa. Jednym z jej centrów staje się Lwów.

Jeszcze w tym samym roku młode państwo przegrywa z siłami polskimi. Z kolei Ukraińska Republika Ludowa zostaje zajęta przez komunistów. Na jej ternie powstaje Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka (część składowa Związku Radzieckiego).

Powtórna niepodległość

Przez kilkadziesiąt lat Ukraina wchodziła w skład Związku Radzieckiego. W tym czasie mieszkańcy kraju przeżyli jedne z największych tragedii w swojej historii – w tym Holodomor (Wielki Głód).

W latach dziewięćdziesiątych wyraźnie było widać, że komunistyczny kolos chyli się ku upadkowi. Jako pierwsza odłączyła się od niego Republika Estońska (1988). Ukraina proklamowała swoją niepodległość w wyniku referendum w roku 1990.

Od tamtej pory kraj pozostaje niepodległy, aczkolwiek nie jest wolny od problemów. Kilka razy władzę w państwie przejmowały siły prorosyjskie (następnie obalane w wyniku Pomarańczowej Rewolucji oraz Euromajdanu).

W 2014 roku od kraju został też oderwany Krym. Donbas i Ługańsk pozostają terenami spornymi.