Dezinformacja w internecie

Co to fake news i jak się objawia

Fake news stanowi nieprawdziwą wiadomość. Czasem zawiera elementy prawdziwe, jednak ma na celu wprowadzenie w błąd odbiorcy. Ma charakter sensacyjny i propagandowy. Twórcy dzięki nim chcą osiągnąć korzyści polityczne, finansowe lub ideologiczne. W ten sposób próbują przekonać do swoich poglądów i przekonań. Czasem na celu tych działań jest rozrywka lub zyskanie rozgłosu. Mogą być wprowadzane na większą skalę i wpływać na przykład na wyniki wyborów. Są rozpowszechniane w łatwo dostępnych dla każdego mediach społecznościowych. Aby zwrócić uwagę odbiorców stosowane są w nich chwytliwe nagłówki. 

Jak rozpoznać fałszywą informację?

• Przede wszystkim warto przeanalizować źródło oraz jego cele i intencje,
• Przeczytanie treści, a nie tylko nagłówka – pozwoli to zrozumieć cały materiał. Niektórzy twórcy sugerują coś atrakcyjniejszego w nagłówku niż znajduje się w treści całego tekstu,
• Sprawdzenie autorów, aby upewnić się, że są oni wiarygodni,
• Skontrolowanie daty publikacji – pozwoli to zobaczyć czy informacje są aktualne, ponieważ niektóre doniesienia medialne powracają po kilku latach zyskując nowe życie, 
• Wymaganie konkretów – na stronach internetowych często znajdują się wiadomości, które nie są poparte żadnymi konkretami. Po tym można wnioskować, że nie jest ona do końca prawdziwa, 
• Sprawdzenie innych źródeł – dzięki temu można się upewnić czy podają te same informacje,
• Upewnienie się czy to nie żart, ponieważ tekst może być satyrą, a nie próbą wprowadzenia w błąd,
• Skonsultowanie się z ekspertami, aby uzyskać potwierdzenie od niezależnych osób posiadających wiedzę w tym zakresie.

Walka z fake newsami

Państwa starają się walczyć z szerzeniem fake newsów. Dlatego w Polsce działa Stowarzyszenie Demagog, które zajmują się wykrywaniem fałszywych informacji przekazywanych przez polityków. W 2015 roku Unia Europejska utworzyła EUvsDisinfo, które poddaje analizie wiadomości podawane przez rosyjskie media. Natomiast w Singapurze za rozpowszechnianie fałszywych wiadomości grożą surowe kary. 

Wpływ dezinformacji na ludzi

Fake news powodują:

• zniekształcenie postrzegania otaczającego świata,
• pogłębienie różnic między danymi grupami takimi jak grupy religijne lub polityczne,
• zwątpienie oraz niepokój,
• stres związany z zbyt dużą ilością informacji,
• niewłaściwe postawy społeczne,
• frustracja.

Dlaczego ludzie wierzą w fake newsy?

Ludzie zalewani są masą różnych faktów i przekonań innych ludzi. Powtarzane wiele razy, zaczynają być uznawane za wiarygodne. Jednak fake news może być stworzony przez każdego. Aby osiągnąć korzyść potrzeba niewielkiej wiedzy w danej dziedzinie, aby rozprzestrzenić wiadomość. Odbiorcy wierzą w wiele rzeczy niepopartych konkretnymi badaniami. Mają ogromny problem z analizą informacji dostępnych w internecie. Nie potrafią krytycznie ich ocenić. Media społecznościowe dostosowują wyniki wyszukiwania i wyświetlane reklamy do zainteresowań, co przyczynia się często do szerzenia fałszywych wiadomości. 

Popularne fałszywe informacje

Wiele tez wymyślonych przez ludzi dotyczy szczepień. Pomimo wielu lat badań nad szczepionkami, istnieje duża grupa antyszczepionkowców. Zwłaszcza w dobie pandemii takie fake newsy były tworzone i rozprzestrzeniane każdego dnia. Informacje o autyzmie, bezpłodności oraz zmianie DNA przez szczepionki na pewno obiły się o uszy wszystkim użytkownikom internetu. Przy wprowadzaniu szczepień na COVID-19 do Polski szerzyła się wiadomość o zgonach jakie one powodują. 

Ilość fake newsów z roku na rok wzrasta. Spowodowane jest to wzrostem osób, które podejmują się ich szerzeniem. Fakt, że ludzie są przeciążeni informacjami nie sprzyja weryfikacji rzetelności treści. Internet jest idealnym miejscem dla osób, które szybko chcą wprowadzić chaos. Ogromna ilość ludzi używa mediów codziennie, dlatego tak łatwo i szybko trafiają do nich nieprawdziwe wiadomości. Do internetu trafiają informacje o zdarzeniach sprzed chwili. Często nie posiadają zbyt wielu faktów, a same domysły, co sprzyja dezinformacji ludzi.